Bilal Yeşil

Mekanik takograf dönüştürücüler ve takograf simülatörleri

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Bu ülkede, kurallara uygun iş yapmak isteyenler, dürüst kalmak isteyenler, daima zararlı çıkmaktadır. Burada buna bir örnek daha bulacaksınız.

Bu iki  cihaz, takograf kullanan ve kullanmayan, ticari araç sahibi  firmaları ve takograf servislerini yakından ilgilendirmektedir. Hatta trafiğe çıkan diğer tüm araç sahiplerini ve yayaları da. Çünkü  bu konudaki uygunsuzluklar, araç arızalarına ve kazalara da neden olabilmektedir.

Mekanik takograf dönüştürücü;

Bu dönüştücü, eski tip telli km saatleri  veya telli mekanik analog takograf takılı olan araçlara, dijital takograf takmak için gereklidir.  Hatta, bazı  Uzakdoğu ülkelerinden ithal edilen araçlarda da gerekli olabilmektedir. Bu araçların şanzımanlarında, takograf sensörünü takacak bir yuva bulunmamaktadır. Sensör takmak için, önce km teli, mekanik dönüştürücüye takılır, sensör de bu dönüştürücünün üzerinde bulunan sensör yuvasına vidalanır. Bu ürün sadece, yurtiçi nakliyatta çalışan araçlarda kullanılabilir. Bu çeviricinin, başlangıçta belirlenen milli standart  TSEK 246’ya göre  üretilmesi gerekmekte iken, 2019 yılında çıkarılan ve TSEK 246’yı yürürlükten kaldıran TS 13855’e göre üretilmesi gerekmektedir.





TSE Belgeli ÇeviriciTSE Belgeli?Hiçbir bilgi yok

Takograf Cihazlar Muayene Damgalama Yönetmeliğinde Tanımlar başlıklı 3. Maddenin 1. Fıkrasının (ğ) bendi Mekanik dönüştürücüyü; Dijital takograf cihazı kullanan veya kullanacak olan araçların şanzımanına hareket sensörünün doğrudan bağlanmasının mümkün olmadığı durumlarda, bağlantıya imkan sağlayan ve TSEK 246 Belgelendirme kriterine uygun  mekanik dönüştürücü takılabileceği belirtilmiştir.  Aynı Yönetmeliğin 9.Maddesinin 7. Fıkrasında ‘’Dijital takograf cihazlarının montaj işlemlerinde hareket sensörü, araç şanzımanına doğrudan bağlanır. Doğrudan bağlantı yapılamayan durumlarda ise yurt içi taşımacılıkta kullanılan araçlar için mekanik dönüştürücü veya adaptör kullanılır. Mekanik dönüştürücü kullanılması durumunda dönüştürücünün seri numarası ve üretici bilgisi kalibrasyon belgesinin açıklama bölümünde belirtilir. Doğrudan bağlantı yapılamama nedeni, servis sorumlusunun da imzası olacak şekilde tutanak ile kayıt altına alınarak ilgili diğer bilgi ve belgelerle birlikte en az üç yıl süresince serviste muhafaza edilir.’’ Denilmektedir. Ancak, TSEK 246, 2019 yılında TS 13855  standardı ile yürürlükten kaldırılmıştır, yönetmeliğin düzeltilmesi gerekmektedir. Ancak, yönetmelikte düzeltmenin yapılmaması, TSEK 246 ya göre üretilen çeviricilerin kullanılabileceği anlamına gelmemektedir. Mutlaka, TS 13855 standardına göre üretilmiş ve TSE belgesi  düzenlenmiş mekanik çeviriciler kullanılmalıdır.  

Son durum bu iken, piyasada merdiven altı firmalarda TSEK 246’ya uygun olduğu söylenen ama belgelenemeyen,  TS 13855 standardına uygun olduğu söylenen ama belgelenemeyen mekanik çeviriciler satılmaya devam edilmektedir. Bu firmalara, bu konuda piyasa gözetim ve denetiminden  sorumlu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından herhangi bir  işlem yapılmamaktadır.

Piyasada merdiven altı firmalarda TSE K 246’ya uygun olmayan dönüştürücüler üretilmesi, satılması ve kullanılması,  belli masraflar karşışılığında TSEK belgesi alarak, standarda uygun firmaları mağdur ettiği gibi, güvenli olmayan ürünlerin araçlara takılması aracın seyir güvenliğin tehdit etmekte, kaza riski taşımaktadır.

Firmalar, benzer bir ürün taktırdıklarında, servisten TSEK belgesini istemleri ve fatura da açık olarak ürün üreticisini yazmaları, ilerde olacak sorunlarda sorumluluktan kurtulmalarına yardımcı olacaktır.

Takograf simülatörü

Takograf takılan veya üretimde takograf takılı olarak çıkan bazı araçlar, daha sonra takograf takılması zorunlu olmayan bir maksatla kullanıldığı için, takograf takma zorunluluğu kapsamı dışına çıkabilmektedir. Bu nedenle takograf sökülmektedir. Ancak, takografı çıkardığınızda araç artık teknik olarak doğru çalışmaz. Çünkü, takograf aracını hızını ve katettiği mesafeyi ölçer ve CAN hattı üzerinden araç ağına gönderir. Bu nedenle takograf söküldüğünde, bu fonksiyonları yerine getirmek üzere  ‘’Takograf simülatörü’’ araca takılır. Bu cihazda, bir takograf gibi ayarlanır ve programlanır.



VDO TSU-1391 Takograf SimülatörüTakograf Simülatörü

Takograf simülatörü aracın CAN hattına veri gönderdiğinden, dikkatli takılmalı ve ayarlanmalıdır. Bazı ticari araç üreticileri, CAN hattına veri gönderen cihazlar konusunda çok hassastırlar ve garanti kapsamındaki araç arızalarında, arızayı, bu nedenle garanti kapsamı dışına bile çıkarabilmektedirler. Bu cihazlarda bir takografta olduğu gibi, tip onayı alma zorunluluğu yoktur. Ancak, asgari olarak ‘’CE’’ belgesi ve EMC (Elektromanyetik uyumluluk)  sertifikası aranmalıdır. 

TSE belgesiz mekanik dönüştürücü ve sertifikasız takograf simülatörü takarsanız ne olabilir?

Anlık veya kalıcı arızalar meydana gelebilir. Bu arızalardan bazıları kazalara neden olabilir. Kazaların, bu cihazlardan meydana geldiği tespit edilirse, sigorta aracınızı tazminat kapsamından çıkarabilir. Garanti kapsamındaki arızalar, üretici tarafından kabul edilmeyebilir. 

Bu gibi uygunsuzluklar nasıl tespit edilebilir?

  • Araç muayenelerinde kontrol edilmelidir.
  • Yol kenarı denetimlerinde kontrol edilmelidir. Bunun için yol kenarı yola teknik uygunluk denetimi yapabilecek, özel donanımlı araçlara sahip mobil denetim ekipleri oluşturulmalıdır.
  • Filo yöneticileri ve araç sahipleri, taktırdıkları cihazların TSE belgeleri ve sertifikalarını istemelidirler.
  • Takograf servisleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından iyi denetlenmelidir. Servisler taktıkları cihazların, belgelerini ve bilgilerini takograf portalına yüklemeli, elektronik olarak uygunluk kontrol edilmelidir.

Bunlar yapılabilir mi?

Gelişmiş toplumlarda evet. Zaten o toplumlarda böyle şeyler çok az olmaktadır.  Türkiye’de ise  mevcut sistem içinde  bu kontrollerin yapılabileceğine ve sorumluların yapmak isteyeceklerine inanmıyorum. Keşke yapılabilse ,keşke inanabilsem.

Bilal Yeşil

Elektrik Elektronik Mühendisi

Takograf Danışmanı

Bilirkişi

Bir Cevap Yazın

Bizi Takip Edin