EL İNSAF!
Bugün Avrupa’da otomobil başına ortalama en yüksek vergiyi 2892 Euro ile Belçika toplarken, otomobil fiyatı içindeki en yüksek vergi oranı ise yüzde 27 ile Macaristan’da yer alıyor. Türkiye’de ise otomobil başına 17.432 Euro vergi toplanırken, otomobil fiyatının içindeki ortalama vergi oranı ise tam yüzde 112. Sonuç olarak bugün Belçika’dan 6, İspanya’dan 15 kat daha fazla vergi ödeyerek otomobil alıyoruz.
AVRUPA Otomobil Üreticileri Derneği (ACEA), 2022 yılına ilişkin Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki otomobil başına ortalama vergi geliri ile verginin otomobil fiyatlarındaki payına ilişkin bir rapor yayınladı. Yani bu rapora bakınca hangi AB ülkesinin otomobilden ne kadar vergi aldığını ve bu verginin toplam otomobil fiyatının içindeki payını görebiliyorsunuz,
ZİRVEDE MACARİSTAN VE BELÇİKA
Bu rapora göre bugün Avrupa’da otomobil fiyatının içinde en yüksek vergi oranına sahip ülke yüzde 27 ile Macaristan olurken, Danimarka, Hırvatistan ve İsveç ise yüzde 25 ile ikinciliği paylaşıyor. Listenin sonunda yüzde 17 ile Lüksemburg yer alırken hemen üstünde yüzde 18 ile Malta bulunuyor. Yani Macaristan’da bir otomobilin içinde vergi oranı yüzde 27 iken Lüksemburg’da yüzde 17. Devletin tahsil ettiği vergi geliri olarak bakıldığında ise bir otomobilden en çok vergiyi ortalama 2892 Euro ile Belçika tahsil ederken, Finlandiya 2723 Euro ile ikinci İrlanda 2438 Euro ile üçüncü sırada. En düşük vergi alan ülkeler ise 1148 Euro ile İspanya ve 1264 Euro ile Yunanistan.
AVRUPA DEĞİL DÜNYANIN TEPESİ
Kuşkusuz Türkiye’nin de bu listeye dâhil edilmesi halinde her şeyi alt üst edeceği çok net. Çünkü AB ülkeleri sadece KDV (VAT) alırken, biz verginin vergisini (ÖTV+KDV) alan dünyadaki tek ülkeyiz. Dolayısıyla hem araç başına vergi gelirinde hem de araç başına vergi oranında bırakın Avrupa’yı, dünyanın bile zirvesinde yer alıyoruz. Eğer ACEA bu rapora Türkiye’yi de ekleseydi, araç başına ortalama vergi oranı %112 (ÖTV+KDV) ile birinci sıradaki Macaristan’ı bile 4’e katlayarak listenin en tepesinde yer alırdık. Bugün Türkiye’de satılan otomobillerin yüzde 90’ı yüzde 80’lik ÖTV diliminde yer alırken, üzerine eklenen yüzde 18 KDV ile ortalama vergi oranı yüzde 112’yi buluyor. Bugün Türkiye’de satılan otomobillerin ortalama fiyatı ise 600 bin TL olarak kabul ediliyor. Bu fiyattan yola çıkarak hükümetin tahsil ettiği vergi geliri olarak baktığımızda ise araç başına ortalama 315 bin TL (17.432 Euro) ile Belçika’nın 6 katı, İspanya’nın ise 15 katı gelir ederek açık ara birinci sırada yer alıyoruz.
Otomobil üreticileri bu kadar kazanmıyor
SATIN alma gücü olarak AB ülkelerinin çok gerisinde yer almamıza rağmen otomobillere ödediğimiz vergilerde Avrupa ülkelerini 4-5’e katlamamız hiç de insaflı değil. Düşünün bugün otomobil üreten şirketler bile bir otomobilden bu kadar kâr elde edemezken, devletin hiç bir riske girmeden bir otomobilden bu kadar gelir elde etmesi düşündürücü. Kısa süre içinde bu ilkel vergi sisteminden vazgeçilmezse, ekonominin lokomotifi olan otomotiv sektörünü hiç de parlak günler beklemiyor.
ÖTV hep yükseldi 2 kez geçici düştü
TÜRKİYE’de son 20 yılda otomobillerin üstündeki ÖTV yükü kalıcı olarak hiç indirilmedi tam tersine sürekli artış yaşadı. ÖTV’nin devreye girdiğinden bu yana geçen sürede sadece 2 kez, o da sektör ekonomik krizlere büyük stok yüküyle yakalanınca geçici olarak indirim sağlandı. 2002 yılında 1.6 lt ve altında motor hacmine sahip bir otomobilin ÖTV’si yüzde 27’yken, bugün yüzde 80’e çıkmış durumda. KDV’yle birlikte hesaplandığında 2002’de bir otomobilin fiyatının içinde vergi oranı %49’ken bugün yüzde 112’ye ulaştı.
