Lojistik sektöründe bir yükü A noktasından B noktasına taşımak yetmez, yükü eksiksiz, hasarsız ve güvenli taşımak esastır. Yükleyici ve taşımacı yük emniyetini almalıdır, yük emniyeti ve güvenliği olmazsa olmazdır. Ancak günlük işleyişte ve operasyon yoğunluğunda göz ardı edilebilen yük emniyetinin uygulanabilir hale gelmesi, ilgili personelin hassasiyeti ve gerekli ekipmanları kullanarak daha pratik hale getirilmelidir.
Ülkemizde henüz kanunen sınırları çizilmiş olmasa bile yük emniyeti ve güvenliğinin standartları ve kriterleri Avrupa ülkelerinde belirlenmiştir. Depolama, yükleme ve taşıma pozisyonlarında bulunan firma ve personel bu kriterlere uymak durumundadır. Aksi halde yüklerin zarar görebileceği gibi aynı zamanda sürücünün, trafikteki diğer paydaşların ya da boşaltma yapacak personelin can güvenliği de tehlikeye düşecektir.
Örneğin; Alman Karayolları Trafik Yönetmeliği (StVO madde 22 ve madde 22) ile Alman Ticaret Kanunu (HGB madde 412) hem de Alman İş Güvenliği Kanunu (ArbSchG) ile meslek sendikasının Kaza Önleme Yönetmelikleri (UVV madde 22 ve madde 37), araç sürücüsü ve taşımacılara, treyler üzerindeki yükün güvenli ve doğru bir şekilde emniyete alındığına dair sorumluluklar yüklenmiştir.
Lojistik firmasında sorumlu taraflar
Bir taşıma firmasının farklı birimleri yük emniyeti konusunda bir takım sorumlulukları paylaşırlar.
Örneğin;
Planlama birimi; Yüke uygun araç temin etmesi, treyler donanımlarının eksiksiz olması.
Bakım onarım birimi; treylerin bakımının ve donanımının tam olduğundan emin olmalı. Örneğin treyler kapaklarının tam kapanması, tentede yırtık olmaması gibi problemler büyük sorun teşkil eder.
Depo; Yükleme planının doğru yapılması, uygun olmayan planlamaları ilgili departmana bildirmesi ve olmayacak yüklemeyi oldurmaya çalışmamaları gerekir. Yükleme sırasında doğru yük güvenliği önlemlerini alması.
Sürücüler; Sürücünün yükleme sırasında önlemlerini alması, mümkün olduğunca yüklemeyi takip etmesi, gerekirse müdahale etmesi. Sürüş sırasında ani fren & manevralardan kaçınması, güvenli park alanlarını kullanması. Mühürün ve halatının kontrol edilmesi.
Filo; Sürücülerin eğitimleri için eğitim birimleriyle paralel çalışması, sürücülerin teknik eğitimlerine destek vermesi ve sürücülerin takibinin yapılması.
Eğitim birimi; Sürücülere ve depo personeline Yük Emniyeti Eğitimi, Defansif Sürüş Teknikleri eğitimi gibi eğitimlerin planlanması.
Ve bu birimlerle & sürücülerle temas halinde olan tüm birimler payına düşeni yapmalıdır.
Yük Emniyetini etkileyen fiziksel faktörler
Yer çekimi, merkezkaç kuvveti ve sürtünme kuvveti gibi fiziksel kuvvetler araç üzerinde bulunan ve yeterli önlem alınmayan yükler için olumsuz durum teşkil eder. Özellikle ilk hareket, ani frenleme ve virajlarda yanal ivmeler bu etkileri artırır. Sürücüler bu fiziksel faktörleri göz önüne alarak araç kullanmalı, hız limitlerine uymalı ve defansif sürüş teknikleri dahilinde sürüş gerçekleştirmeliler. Yorgunluk ve uykusuzluk sürücülerin yetilerini zayıflatacağından ani manevra, fren gibi tehlikeli hamleler yapmasını sağlayacaktır.
Bu yüzden filo yönetimlerinin de aracın hızını, sürücünün çalışma ve dinlenme saatlerini takip etmesi, gerektiğinde müdahale etmesi gerekir.
Yük Emniyeti Ekipmanları
Sürücülerin ve depo personellerinin yük emniyeti ekipmanlarını tanıması önemlidir. Bloklama, üstten bağlama, sarma vb. tekniklerin doğru ekipmanlarla uygulanması ve sabitlenmesi sağlanmalıdır. Sürücüler yüklemeye müdahale etmese bile mümkünse yüklemeye eşlik etmeli ve olumsuz durumları karşı tarafa ve amirine ileterek riskli durumlara girmeden, yaşanabilecek sorunların önüne geçmelidir.
En önemli ekipmanlar şunlardır;
Yük emniyeti ekipmanlarının tanınması ve taşımacı firma ya da depolar tarafından temin edilmesi önemlidir. Bu yüke uygun treyler temininden sonra en önemli detaylardan biridir.
Spanzet; En çok kullanılan yük emniyeti ekipmanıdır, yüklerin hareket etmesini, sarsılmasını engelleme amacıyla sabitleyici / bağlayıcı olarak kullanılır.
Köşebent: Spanzet gibi ekipmanların sıkılmasıyla yüklerin köşelerden ezilmesini, hasar vermesini önlemek için kullanılan destek ekipmanıdır.
Spanbret: Treyler içerisinde boşluk bulunması ya da en arkadaki yükleri sabitleyerek kapak açıldığında devrilmesi muhtemel yükleri bloklamak için kullanılır.
Ştange: Spanbret ile çok fazla karıştırılan bir ekipmandır. Askılı yüklerin emniyetinin sağlanması için kullanılır, tekstil dorselerinde yerine göre spanbret yerinede kullanılabilir.
Sunta: Yüklerin üzerine binen basıncı dağıtarak alttaki yükün ezilmesini sağlamak ya da yükler arasında seperatör olarak kullanarak dağılmasını önlemek için kullanılır.
Ayrıca Hava yastığı, kaydırmazlar, naylon örtü, yük bağlama ağı gibi ekipmanlar da yükün cinsine göre kullanılabilir.
Yiğit DEDEOĞLU
Yol ve Sürüş Güvenliği Uzmanı
